Cryptovaluta, zoals Bitcoin en Ethereum, worden in Nederland belast volgens de regels van de inkomstenbelasting, specifiek in box 3 van de Wet inkomstenbelasting 2001. In deze box wordt belasting geheven over het vermogen van een belastingplichtige, zoals spaargeld, aandelen en cryptovaluta. Het vermogen wordt belast op basis van de waarde van dat vermogen op 1 januari van elk jaar (de “peildatum”). Hieronder wordt uitgelegd hoe cryptovaluta belast worden, waarom ze onder box 3 vallen, en wat dit betekent voor belastingbetalers. Deze uitleg is gebaseerd op een recente uitspraak van het gerechtshof Amsterdam, waarin werd vastgesteld dat cryptovaluta tot de bezittingen in box 3 behoren.
Wat is box 3?
In box 3 wordt belasting geheven over vermogen dat niet wordt gekwalificeerd als inkomen uit werk en woning. Het vermogen wordt belast op basis van de waarde op 1 januari van elk jaar. Dit vermogen kan bestaan uit:
- Spaartegoeden
- Beleggingen
- Onroerend goed (dat niet als eigen woning wordt gebruikt)
- Overige bezittingen, waaronder cryptovaluta
Het belastingtarief in box 3 is gebaseerd op een forfaitair rendement. Dit betekent dat belasting wordt geheven over een verondersteld rendement (winst) op het vermogen, ook als er geen daadwerkelijk rendement behaald is. Het forfaitaire rendement varieert, afhankelijk van de hoogte van het vermogen.
Waarom vallen cryptovaluta in box 3?
Cryptovaluta worden beschouwd als vermogen, omdat cryptovaluta economische waarde vertegenwoordigen. Cryptovaluta kunnen worden verhandeld (gekocht en verkocht) en kunnen winst opleveren, bijvoorbeeld wanneer de waarde van een cryptomunt stijgt. Volgens de belastingdienst vallen cryptovaluta onder de categorie ‘overige bezittingen’ in box 3. Dit geldt, zelfs als cryptovaluta niet als ‘vermogensrechten’ in de civiele wetgeving worden gezien.
In een recente uitspraak van het gerechtshof Amsterdam werd bevestigd dat cryptovaluta onder de belastingregels van box 3 vallen. Het hof oordeelde dat cryptovaluta onder de rendementsgrondslag van box 3 vallen, aangezien ze overdraagbaar zijn, economische waarde vertegenwoordigen en financieel voordeel kunnen opleveren. Hoewel cryptovaluta niet als vermogensrecht in civielrechtelijke zin worden beschouwd, werden ze door het hof aangemerkt als ‘overige bezittingen’ volgens de Wet inkomstenbelasting 2001.
Forfaitair rendement en belasting op cryptovaluta in box 3
In box 3 wordt belasting geheven over een forfaitair rendement. Dit is een verondersteld rendement op je vermogen, ongeacht of je daadwerkelijk winst maakt. Het belastingtarief voor het belastingjaar 2024 op dit rendement is 36%. Dit belastingtarief wordt jaarlijkse opnieuw vastgesteld.
Voor overige bezittingen (waar cryptovaluta onder valt) wordt een forfaitair rendement van 6,04% verondersteld. Dit geldt voor vermogen boven het heffingsvrije vermogen van € 57.000.
| Stap | Omschrijving | Berekening | Uitkomst |
| 1. | Belastbaar rendement | € 150.000 × 6,04% | € 9.060 |
| 2. | Rendementsgrondslag | € 150.000 – € 0 | € 150.000 |
| 3. | Grondslag sparen en beleggen | € 150.000 – € 57.000 | € 93.000 |
| 4. | Aandeel in rendementsgrondslag | € 93.000/ € 150.000 × 100 | 62% |
| 5. | Voordeel uit sparen en beleggen | € 9.060 × 62% | € 5.617,20 |
| 6. | Belastingtarief 2024 | € 5.617,20 × 36% | € 2.022,59 |
Wat als verlies is gemaakt op cryptovaluta?
Als er verlies is gemaakt met cryptovaluta, bijvoorbeeld doordat de waarde van de investering is gedaald, heeft dit geen invloed op de belasting die verschuldigd is. Er wordt namelijk belasting geheven op het forfaitaire rendement, wat betekent dat belasting wordt betaald over het veronderstelde rendement, ook als geen rendement is.
Wat als het werkelijke rendement lager is?
Als het forfaitaire rendement niet wordt geaccepteerd (bijvoorbeeld bij verlies of een lagere waarde van de cryptovaluta dan het veronderstelde rendement), kan dit worden aangetoond bij de belastingdienst. Middels een bezwaarschrift wordt het werkelijke rendement uiteengezet.
Administratie van cryptovaluta
Een gedetailleerde administratie van cryptovaluta wordt aanbevolen, zodat de waarde op de peildatum kan worden aangetoond. De belastingdienst kan bewijs vragen van de waarde van de cryptomunten, bijvoorbeeld in de vorm van een screenshot van de koers op 1 januari. Ook moeten eventuele aankopen, verkopen en andere transacties worden bijgehouden voor de belastingaangifte.